Osiągane wyniki inwestycyjne generują w nas emocje. Te rzutują na naszą ocenę sytuacji oraz dalszy proces decyzyjny. Zbytnio ulegając odczuciom, możemy zmienić postrzeganie rynku, co wpłynie na przeprowadzane transakcje.
Nie wszystkie z nich mogą okazać się zyskowne. Dlatego warto znać typowe pułapki emocjonalne, przez które możemy tracić pieniądze w handlu instrumentami finansowymi.
Emocje a decyzje inwestycyjne – jak są ze sobą powiązane?
Inwestowanie wywołuje emocje, ponieważ naszym celem jest osiąganie zysków i unikanie strat. A te sytuacje wiążą się z określonymi reakcjami chemicznymi w mózgu.
Wzrosty notowań są związane z przyjemnością / nagrodą. Zupełnie jak np. zjedzenie czegoś słodkiego albo oddanie się ulubionej rozrywce. Gdy zarabiamy, wydzielają się hormony związane z odczuwaniem zadowolenia.
Spadki prowadzą do emocji negatywnych, co również znajduje odzwierciedlenie w produkowanych przez gruczoły hormonach. Przygnębienie, stres, zdenerwowanie, strach – to następstwa stratnych pozycji lub tylko zniżkujących kursów (nierozliczonych transakcji).
Uniknięcie emocji podczas inwestowania jest praktycznie niemożliwe. Mechanika giełd i rynków pozagiełdowych sprawia, że zysk jednych jest stratą (utraconą korzyścią) innych. Zawsze ktoś będzie żałować, że kupił (bo spadło), że sprzedał (bo wzrosło), że nie kupił albo nie sprzedał, że kupił / sprzedał za późno / wcześnie.
Jak powstają pułapki emocjonalne w inwestowaniu
Dziedzina nauki, która zajmuje między innymi się wpływem emocji na decyzje finansowe, nazywa się ekonomią behawioralną. Do jej najsłynniejszych przedstawicieli należą amerykańsko-izraelscy psycholodzy Daniel Kahneman i Amos Tversky, a także ekonomista Richard Thaler.
Na podstawie badań opisali oni szereg heurystyk oraz innych przykładów zachowań nieracjonalnych. Te uproszczone reguły wnioskowania oraz pułapki emocjonalne, w które wpadają uczestnicy rynku, bardzo często prowadzą do wyników nieoptymalnych z perspektywy racjonalnej jednostki.
Inwestorzy ulegają tym błędom mimowolnie. W ten sposób redukują zasoby (czas, energię) niezbędne do przeanalizowania rzeczywistości, oceny problemu i szybkiego podjęcia właściwych – w ich przekonaniu – wyborów. Gdyby tego nie robili, decyzje zajmowałoby im całe godziny albo i dnie.
Najczęstsze pułapki emocjonalne w inwestowaniu
Do najczęściej spotykanych w inwestowaniu pułapek emocjonalnych należą:
- Teoria perspektywy
Straty bolą emocjonalnie bardziej, niż cieszą zyski. Według badań empirycznych, różnica to ok. 3 do 1. Przebieg krzywej wartościowania wskazuje, że „korzystniej” dla naszego ego jest osiągać systematycznie małe zyski z wielu pozycji, niż raz na jakiś czas inkasować pokaźny profit z jednej.
- Paradoks hazardzisty
Zakładanie, że prawdopodobieństwo zdarzeń zależy od poprzednich zdarzeń. To zbyt mocne przekonanie w kontynuowanie trendu i jednoczesne pomijanie prawa regresji do średniej.
- Rachunkowość mentalna
Podejmując decyzje finansowe, w tym inwestycyjne, ludzie często zachowują się tak, jakby pieniądze z różnych źródeł miały różną wartość (tj. nie były zamienne). Sztandarowym przykładem tego zjawiska jest „gra za pieniądze kasyna” – niektórzy inwestorzy bardziej ryzykownie lokują zarobione na rynku pieniądze, w myśl zasady „łatwo przyszło łatwo poszło”.
- Kotwiczenie
Przyzwyczajanie się do ceny, po której otworzyliśmy / zamknęliśmy pozycję. Porównywanie bieżącego kursu do tego z przeszłości z pominięciem aktualnych czynników go kształtujących.
Jak rozwijać kontrolę emocjonalną jako inwestor?
Wyeliminowanie emocji z inwestowania jest praktycznie niemożliwe. Jednak można próbować ograniczać ich wpływ na nasze decyzje rynkowe. Jak?
Do zalecanych rozwiązań należą:
- Prowadzenie dziennika inwestora
- Spisanie strategii / planu inwestycyjnego na konkretną pozycję (powody i okoliczności wejścia i wyjścia).
Bez względu na to, czy i jak mocno potrafimy kontrolować emocje, do zawierania transakcji potrzebujemy konta inwestycyjnego. Otworzymy je np. u brokera Ava Trade.
Powyższa informacja stanowi publikację handlową i jest upowszechniana w celu promocji usług świadczonych przez Ava Trade EU Ltd.
Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami obciążonymi wysokim ryzykiem szybkiej utraty pieniędzy na skutek stosowania dźwigni finansowej. 63% rachunków inwestorów detalicznych traci pieniądze, obracając kontraktami CFD za pośrednictwem tego usługodawcy. Powinieneś rozważyć, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD, i czy możesz pozwolić sobie na podjęcie wysokiego ryzyka utraty swoich pieniędzy.