Dużo nas, mało nas… Demograficzny boom w Łodzi w latach 80. XX wieku

Dekada lat 80. XX w. przebiegała pod znakiem rosnącego kryzysu gospodarczego, wyhamowania inwestycji w przemyśle i budownictwie oraz wstrzymania rozwoju Łodzi. Są jednak dwa obszary, w których zanotowano wzrost – nastąpiło poszerzenie granic miasta, a także padł historyczny rekord liczby mieszkańców.

Łódź. Dużo nas, mało nas… Demograficzny boom w Łodzi w latach 80. XX wieku
Dużo nas, mało nas… Demograficzny boom w Łodzi w latach 80. XX wieku

Mimo że rozwój urbanistyczny Łodzi nie wymagał jeszcze wtedy poszerzania jej granic administracyjnych miasta, to jednak już w połowie lat 80. opracowano propozycję powiększenia miasta.

Łódź się powiększa

Uchwała w sprawie zmiany granic miasta weszła w życie 1 stycznia 1988 r. W jej wyniku powierzchnia terytorium administracyjnego Łodzi powiększyła się o 80,1 km² – z 214,3 km² do 294,4 km², a do Łodzi przyłączono liczne osiedla. Do dzielnicy Bałuty: Romanów, Zimną Wodę i Sokołów z gminy Aleksandrów Łódzki, część wsi Nowe Łagiewniki z gminy Zgierz oraz Nowe Moskule, Nowy Imielnik i Wilanów z gminy Stryków. Do dzielnicy Widzew dołączono: Nowosolną, Mileszki i Wiączyń Górny z gminy Nowosolna oraz Sąsieczno, Nery, Andrzejów i Feliksin z gminy Andrespol. Dzielnica Górna zaczęła obejmować także Hutę Szklaną z gminy Andrespol, Wiskitno A – Las i Wiskitno z gminy Brójce, Bronisin z gminy Rzgów oraz Łaskowice z gminy Pabianice. Do dzielnicy Polesie przyłączono z kolei Lublinek z gminy Konstantynów oraz Jagodnicę, Hutę Jagodnicką i część wsi Antoniew z gminy Aleksandrów. W związku z nową inkorporacją nie zmieniły się granice dzielnicy Śródmieście.

Dalszą część artykułu znajdziesz poniżej.

Demograficzny boom

Jeśli chodzi o przyrost ludności Łodzi, to stanowimy pod tym względem swoisty fenomen w skali kraju i Europy. Warto przypomnieć krótko, jak przez stulecie rosła liczba mieszkańców miasta. 

Z małej osady, liczącej na pocz. XIX w. kilkaset osób, Łódź już w 1850 r. stała się drugim po Warszawie ośrodkiem administracyjnym w Królestwie Polskim z kilkunastoma tysiącami ludzi. To, co stało się w kolejnych dekadach II poł. XIX w., przekracza wszelkie statystyki, bo generalnie w ciągu stulecia liczba ludności zwiększyła się w Łodzi 600-krotnie – z ok. 1000 osób w 1815 r. do 600 tys. w 1915 r.! Tak szybki wzrost demograficzny w XIX w. jest nieporównywalny w skali całej Europy. Inne miasta w tym czasie powiększały się dziesięciokrotnie, najwyżej kilkunastokrotnie. I nie był to koniec tego procesu, pomimo strat w czasie I wojny światowej, bo w czasach odrodzonej II RP miasto w 1939 r. liczyło 672 tys. mieszkańców. Z uwagi na zmiany w strukturze wielonarodowej Łodzi, zagłady społeczności żydowskiej miasta, liczącej przed wojną prawie 200 tys. osób, oraz ucieczki Niemców (60 tys.) liczba ludności spadła do poziomu 450 tys., ale wraz z odrodzeniem produkcji przemysłowej i napływem robotników miasto ponownie rosło, osiągając w latach 50. XX w. przedwojenny pułap 674 tys. osób, przekraczając 750 tys. pod koniec lat 60. oraz 800 tys. w 1976 r.

Jeszcze więcej i coraz mniej

Łódź przeżywała największy wzrost ludności w okresie kolejnej fazy industrializacji, realizowanej w latach 70., osiągając, jakby na przekór występującym trudnościom, historyczny szczyt w 1988 r. z liczbą 854 003 mieszkańców. Przypomnijmy, że od 1975 r. funkcjonowało województwo miejskie łódzkie, a Łódź razem ze skomunikowanymi sąsiednimi gminami: Zgierzem, Pabianicami, Aleksandrowem i Konstantynowem Łódzkim tworzyła milionową aglomerację.

W kolejnych dekadach transformacji i upadku przemysłu miasto zaczęło jednak znacząco tracić ludność, odnotowując spadki poniżej 800 tys. u progu XXI w., schodząc do 700 tys. mieszkańców w 2015 r. Obecnie Łódź zajmuje czwarte miejsce w Polsce po Warszawie, Krakowie i Wrocławiu. Dane za 2025 r. wskazują płynny przedział na poziomie ok. 650–690 tys. ludzi, przy czym trend jest nadal spadkowy z uwagi na ujemny przyrost naturalny i proces starzenia się społeczeństwa.

ZOBACZ TAKŻE