Helena (z domu Rajchman) przyszła na świat 2 maja 1879 r. w Warszawie w inteligenckiej rodzinie o żydowskich korzeniach. W jej domu rodzinnym bywali Henryk Sienkiewicz, Maria Konopnicka, Ignacy Jan Paderewski, Eliza Orzeszkowa i Stefan Żeromski.
- ZOBACZ TAKŻE: Dawne Stare Polesie w Łodzi i jego mieszkańcy. Wybierz się w podróż w czasie! [ZDJĘCIA]
Sympatyzowała z ruchem spółdzielczym, Polską Partią Socjalistyczną i lewicą ludową. Uzyskawszy uprawnienia pedagogiczne, łączyła aktywność społeczną i oświatową z działalnością na rzecz niepodległości, postępu i demokracji. W 1905 r. uczestniczyła w rewolucji i walce z carskim zaborcą, wspierając struktury PPS-u, za co została zesłana na Syberię wraz z mężem Zygmuntem Radlińskim, lekarzem i socjalistą.
Ucieczka z zesłania i dalsze losy
Po ucieczce z zesłania i przyjeździe do Galicji ukończyła historię na Uniwersytecie Jagiellońskim, kontynuując działalność oświatową i niepodległościową. W czasie I wojny światowej związała się z Józefem Piłsudskim i Legionami. Po 1918 r. i odbudowie wolnej Polski odznaczono ją Krzyżami Niepodległości i Legionów oraz Orderem Polonia Restituta. W II Rzeczypospolitej kontynuowała działalność społeczną i pracę nad rozwojem pedagogiki społecznej, zdobywając stopnie naukowe i współtworząc Wolną Wszechnicę Polską. II wojnę światową przeżyła, ukrywając się w warszawskim klasztorze sióstr urszulanek.
Zasługi dla Uniwersytetu Łódzkiego
W 1945 r. na stałe związała się z Łodzią. W nowo powstałym Uniwersytecie Łódzkim utworzyła pierwszą w Polsce Katedrę Pedagogiki Społecznej. W okresie stalinowskim dotknęły ją represje ze strony władz, które uniemożliwiły jej pracę. Zmarła 10 października 1954 r. Kondolencje do władz UŁ nadesłali czołowi uczeni i przedstawiciele życia społecznego.
