Choć o endometriozie mówi się coraz częściej i głośniej, nadal nie do końca wiadomo, dlaczego dochodzi do rozwoju tej choroby. – Wśród czynników ryzyka wymienia się m.in. wczesny wiek pierwszej miesiączki, długie miesiączki, płodową ekspozycję na dioksyny i ftalany (szkodliwe związki chemiczne), predyspozycje genetyczne oraz wady macicy. Zdarza się też, że endometrioza jest skutkiem „zadomowienia się” błony śluzowej macicy w ranie po cięciu cesarskim – wyjaśnia doktor Dawid Lisiecki, specjalista położnictwa i ginekologii.
U kobiet w wieku rozrodczym co miesiąc obumarła tkanka endometrium złuszcza się i wymieszana z krwią wypływa z jamy macicy. Następnie pod wpływem hormonów uwalnianych przez jajniki ponownie rozrasta się i pogrubia, aby przygotować się na ewentualną ciążę. To samo dzieje się z endometrium poza macicą. Fragmenty błony śluzowej zlokalizowane w jajowodach, jajnikach czy jamie brzusznej również reagują na hormony pobudzające je do wzrostu. Wówczas dochodzi do rozwoju procesu zapalnego, powstawania zrostów i torbieli endometrialnych.
Objawy endometriozy
Efektem toczącego się we wszczepach endometrium stanu zapalnego jest ból – czasami tak silny, że uniemożliwia kobiecie normalne funkcjonowanie. Właśnie on jest jednym z głównych objawów endometriozy. Drugim symptomem mogącym świadczyć o tej chorobie są problemy z zajściem w ciążę. – Nie u każdej pacjentki przebieg endometriozy będzie wyglądał tak samo – podkreśla doktor Lisiecki. – Czasami pojawia się silny ból, ale nie występuje niepłodność. Innym razem ból jest nieznaczny, ale zajście w ciążę jest praktycznie niemożliwe. Kiedy zatem zgłosić się do ginekologa? Wskazaniem do kontroli są m.in. bolesne, nieregularne i/ lub obfite miesiączki, bolesne współżycie oraz problem z płodnością.
Leczenie endometriozy
W procesie diagnostycznym endometriozy kluczowy jest wywiad z pacjentką. Wykonuje się także USG, rezonans magnetyczny i laparoskopię. Metod leczenia endometriozy jest kilka – od farmakologicznych i operacyjnych przez działania wspomagające cały proces. Niestety żadna z nich nie stanowi leczenia przyczynowego. – Dobre efekty przynosi dołączenie diety przeciwzapalnej i fizjoterapii do leczenia podstawowego, jakim jest terapia hormonalna i redukcja bólu – mówi doktor Lisiecki. O tym, co będzie najlepsze dla danej kobiety, decyduje ginekolog. W zależności od sytuacji konieczne może być leczenie operacyjne.
Warto pamiętać, że wiele kobiet z endometriozą zachodzi w ciążę, dlatego w przypadku rozpoznania choroby nie warto tracić nadziei na potomstwo. Z całą pewnością natomiast nie należy diagnozować się na własną rękę, a każde niepokojące objawy trzeba skonsultować z ginekologiem.
Artykuł zweryfikował merytorycznie: lek. Dawid Lisiecki, specjalista położnictwa i ginekologii z Łodzi
