Łódzkie gawędy. Ile ziemi mieli łodzianie w XVI wieku? Czym się wtedy zajmowali?

Przed kilkuset laty mieszkańcy Łodzi trudnili się przede wszystkim rolnictwem. Teren zabudowy miejskiej wynosił ok. 20 ha, ale wg danych z  drugiej polowy XVI w. łodzianie gospodarowali w sumie na 28 łanach, tj. ok. 476 ha!

fot. Envato Elements
Przed kilkuset laty mieszkańcy Łodzi trudnili się przede wszystkim rolnictwem.

Grunty były skupione w trzech niwach, do których dochodziły łąki, pastwiska i ogrody. 

Natomiast obszar gruntów ornych okolicznych wsi kształtował się niejednolicie, od 3 do 19 łanów (1 łan = ok. 17 ha). Pośród miejscowości założonych od połowy XV do schyłku XVI wieku zdecydowanie przeważały grunty średniej wielkości (8-12 łanów), natomiast wsie szlacheckie, zwłaszcza starsze, na ogół nie miały więcej niż 7,5 łanu. Dane o wielkości gospodarstw chłopskich zachowały się tylko dla dóbr kościelnych. 

W połowie XVI wieku najwięcej ziemi ornej zajmowały gospodarstwa jednołanowe, półłanowe w niektórych wsiach obejmowały najwyżej połowę całego areału. Folwark łódzki w Starej Wsi do końca XVI w. miał cztery łany. Jego zabudowania składały się z dworu mieszkalnego oraz obiektów gospodarczych, tj. stajni, spichlerza, stodoły itp. Inwentarze z 1568 i 1582 r. wymieniają jedynie dwie osoby obsługi: tzw. panią starszą, czyli gospodynię, i pastuszkę. Pierwsze z tych źródeł wspomina ponadto włodarza, który miał jeden łan w Starej Wsi, ale z niego płacił tylko czynsz, danin natomiast nie składał, gdyż mieszkał zapewne na swoim gospodarstwie.

ZOBACZ TAKŻE