Pierwsze teleskopy powstały już w Obserwatorium Roque de los Muchachos w Hiszpanii. Teleskopy CTA będą w stanie wykryć promieniowanie gamma, czyli najbardziej energetyczne promieniowanie elektromagnetyczne pochodzące z kosmosu. Nie są to typowe teleskopy optyczne, które wykorzystują układ soczewek i przybliżają nam to, co znajduje się w oddali. To zupełnie inna technologia „obserwacji” kosmosu. Urządzenia te są w rzeczywistości olbrzymimi czujnikami wrażliwymi na najmniejsze rozbłyski światła.
Wyobraźmy sobie falę promieniowania niewidoczną dla naszego oka, która przez miliardy lat podróżuje przez kosmos i nagle napotyka naszą planetę. Zderzając się z ziemską atmosferą, na ułamki sekund wytwarza rozbłyski światła, bombardując powierzchnię Ziemi fotonami. To właśnie jest „światło Czerenkowa”, które wychwytują urządzenia rozlokowane w wielu miejscach na świecie.
CTA składać się będzie z trzech klas teleskopów: dużych, średnich i małych, które będą umieszczone w dwóch obserwatoriach na półkuli północnej i południowej. Ma to umożliwić badanie natury źródeł promieniowania gamma, takich jak:
- pulsary – wirujące gwiazdy neutronowe, wysyłające w regularnych niewielkich odstępach czasu impulsy promieniowania elektromagnetycznego,
- pozostałości po supernowych, mgławice stworzone w fazie końcowej życia tej wielkiej gwiazdy,
- aktywne jądra galaktyk,
- rozbłyski gamma,
- szybkie wzrosty natężenia promieniowania w niewielkim obszarze nieba.
Sieć ta pozwoli również na poszukiwanie i badanie ciemnej materii. W przypadku jej istnienia powinna ona emitować promieniowanie gamma.
Projekt CTA stanowi przełom w badaniach promieniowania gamma i jest jednym z największych projektów naukowych na świecie. Obserwacje CTA pozwolą lepiej zrozumieć kosmiczne procesy, a tym samym na rozwój nauki i technologii. Ponadto CTA będzie wykorzystywana do edukacji i popularyzacji nauki w celu zwiększenia zainteresowania fizyką i astronomią.
Jeśli zainteresował Cię ten temat, możesz dowiedzieć się więcej, oglądając film „Kosmiczne promieniowanie gamma – skąd pochodzi i do czego możemy je wykorzystać?”.
