Specjaliści z zakresu psychologii podkreślają, że zdrowie psychiczne dziecka należy pielęgnować od najmłodszych lat, dbać o nie każdego dnia, reagować na pierwsze objawy problemów i szukać profesjonalnej pomocy, gdy jest to konieczne. Co możesz zrobić, by wspierać dobrostan psychiczny dziecka na co dzień?
- Zachęcaj do wyrażania emocji – ważne, aby dziecko potrafiło mówić o swoich uczuciach i wiedziało, że każda emocja jest ważna, choć nie oznacza to, że każdy sposób wyrażania uczuć można zaakceptować. Zaproponuj dziecku kilka technik relaksacyjnych, które pomogą mu poradzić sobie z trudnymi emocjami, np. głębokie oddychanie czy aktywność fizyczną.
- Buduj poczucie własnej wartości – wspieraj dziecko w budowaniu pozytywnego obrazu siebie, chwal za wysiłki, a nie tylko za osiągnięcia.
- Zachęcaj do samodzielności – daj dziecku szansę na podejmowanie decyzji. To wzmocni jego pewność siebie i poczucie kontroli nad swoim życiem.
- Zadbaj o ruch i relaks – zapewnij dziecku czas na odpoczynek i aktywność fizyczną. Regularny ruch pozytywnie wpływa na samopoczucie psychiczne.
- Wprowadź rutynę – dbaj o to, by dziecko miało stały plan dnia, w tym regularne posiłki, sen i aktywność fizyczną. Stabilność daje poczucie bezpieczeństwa.
- Wspieraj relacje społeczne – zachęcaj dziecko do kontaktu z rówieśnikami, budowania zdrowych relacji i udziału w zajęciach, które sprawiają mu radość.
- Ogranicz internet – nadmiar czasu spędzanego w sieci może negatywnie wpływać na samoocenę i nastrój dziecka. Postaraj się wprowadzić zasady korzystania z urządzeń elektronicznych.
Niepokojące objawy – na co zwrócić uwagę?
Symptomy, które mogą świadczyć o problemach emocjonalnych, często są subtelne, przez co łatwo je bagatelizować. Dlatego warto przyglądać się zachowaniu dziecka, by nie przeoczyć sygnałów alarmowych. Należą do nich:
- zmiany w zachowaniu – dziecko staje się wycofane, unika kontaktu z rówieśnikami lub dorosłymi, nagle przestaje interesować się swoimi hobby albo staje się agresywne, wpada w „złe towarzystwo”;
- spadek nastroju – długotrwałe uczucie smutku, apatii, brak energii i motywacji;
- problemy ze snem – bezsenność lub nadmierna senność, koszmary, częste budzenie się w nocy, moczenie nocne;
- zaburzenia apetytu – nagła utrata apetytu lub jedzenie kompulsywne;
- zachowania autodestrukcyjne – cięcie się, uciekanie z domu, używanie substancji psychoaktywnych;
- nadmierne lęki – dziecko unika sytuacji, które wcześniej były dla niego neutralne, np. chodzenie do szkoły, przebywanie w miejscach publicznych, kontakty z innymi ludźmi.
Jak pomóc dziecku?
Zacznij od otwartej, empatycznej rozmowy. Ważne, aby dziecko czuło, że może bez obaw opowiedzieć o swoich uczuciach i problemach. Unikaj oceniania i krytykowania, nawet jeśli dziecko złamało panujące w domu zasady – daj mu przestrzeń do wyrażenia emocji. Możliwe jest też, że dziecko mierzy się z poczuciem winy, nawet jeśli zupełnie nie przyczyniło się do trudnej sytuacji. Nie obwiniaj go dodatkowo – to tylko zburzy zaufanie do Ciebie. W zależności od natężenia problemu i wieku dziecka możesz wprowadzić opisane wcześniej strategie profilaktyczne. Jeśli jednak niepokojące objawy nie mijają lub się nasilają, nie zwlekaj z szukaniem specjalistycznej pomocy.
Gdzie szukać pomocy?
- Poradnie Zdrowia Psychicznego Dla Dzieci w Łodzi:
ul. Obywatelska 102/104, tel. (82) 564 36 32
ul. Tatrzańska 109, tel. (42) 643 28 02
ul. Dąbrowskiego 15B, tel. (42) 230 91 28
ul. Zawiszy Czarnego 8/10, tel. (42) 6572 023
- Specjalistyczna Poradnia Wspierania Rozwoju i Terapii
ul. Hipoteczna 3/5, tel. (42) 653 76 75
- Centrum Terapii i Pomocy Dziecku i Rodzinie CUKINIA
ul. Piotrkowska 17, (w bramie) wejście D, lokal nr 3, tel. 885 800 202
- Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży
ul. Mielczarskiego 35, tel. (42) 616 35 35
- Telefony zaufania:
Telefon i czat zaufania dla dzieci i młodzieży: 116 111, 116111.pl/czatuj/
Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka: 800 12 12 12, czat: czat.brpd.gov.pl