W tamtym czasie odsetek osób z wyższym wykształceniem wynosił niewiele ponad 10 proc. populacji, np. w 1975 r. w Łodzi kształciło się ok. 30 tys. studentów, czyli trzy razy mniej niż w ostatnich dekadach. Pomimo rozmaitych ograniczeń, a może właśnie dlatego, życie akademickie było radosne, a studenci bardzo kreatywni, co dało się zauważyć choćby na niwie kultury.
Z prądem i pod prąd
W marcu 1954 r. – wzorem warszawskiego STS-u – swoją działalność zainaugurował w Łodzi Studencki Teatr Satyry „Pstrąg”. Pierwszy spektakl odbył się w sali UŁ przy ul. Buczka 27 (dziś ul. Kamińskiego). Ostatecznie siedzibą został lokal w „Kamienicy pod Pstrągiem” przy ul. Wólczańskiej 74 – ważne miejsce dla kilku pokoleń łódzkich żaków. Współzałożycielami teatru byli: Wiesław Machejko, Piotr Hertel i Leszek Skrzydło, a w kolejnych dekadach kierowało nim lub współpracowało z zespołem wiele osób związanych z łódzką kulturą, m.in. Ryszard Czubaczyński, Janusz Słowikowski, Marian Glinkowski, Piotr Marczewski, Jerzy Groszang czy Krzysztof Skiba.
Geneza Teatru „Pstrąg” wpisywała się w klimat odwilży i odnowy po 1956 r. jako głos pokolenia studentów, a także w nurt odradzającej się satyry oraz zaangażowanego społecznie repertuaru, który próbowano przemycić pomimo obowiązującej cenzury politycznej.
Niemal równolegle z „Pstrągiem” przy ul. Zachodniej 81/83 od 1954 r. działał Studencki Teatr Satyry „Cytryna”, założony i prowadzony przez studentów Akademii Medycznej. Obie sale studenckie w czasie spektakli były wypełnione po brzegi, co dowodziło, że są to ważne miejsca spotkań, integracji i dyskusji.
Dalszą część artykułu znajdziesz poniżej.
Teatr 77
Piotrkowska 77 to znany kultowy łódzki adres. Przez lata mieścił się tam najstarszy klub muzyczny w Łodzi – Siódemki, zwany także Pod Kosami, oraz Akademicki Ośrodek Kultury. Było to jedno z kilku miejsc w Polsce, gdzie w czasach PRL-u regularnie gościły zespoły jazzowe i rockowe. Ich lista jest długa i imponująca, bo grali tu m.in. Bill Evans, Tomasz Stańko czy Michał Urbaniak.
Tutaj również rozpoczynał swoją karierę studencki Teatr 77 (Siódemki), założony w 1969 r. przez Ryszarda Bigosińskiego i Zdzisława Hejduka. Grupa ta była prekursorem nowatorskich działań artystycznych i uznana została za jedną z najważniejszych w nurcie teatru alternatywnego w Polsce, co owocowało prezentacjami w Europie oraz nagrodami na największym festiwalu teatralnym Fringe w Edynburgu. Później Teatr 77 działał przy ul. Zachodniej 54/56, gdzie dziś mieści się AOIA. Pierwszą produkcją był spektakl „Rosjo, żono moja” według Aleksandra Błoka. Spektakle „Siódemek” poruszały aktualne problemy społeczno-polityczne. W 1979 r. Teatr 77 wraz z kilkoma czołowymi grupami wywodzącymi się z ruchu studenckiego został sprofesjonalizowany, a głównym kierunkiem działań stały się przedsięwzięcia teatralne, jak np. „Wiosna Ludów” (1979), organizowane z artystami z wielu krajów.
Dalszą część artykułu znajdziesz poniżej.
Łódzka YAPA
16 marca 1974 r. odbyła się w Łodzi pierwsza edycja Ogólnopolskiego Studenckiego Przeglądu Piosenki Turystycznej YAPA, organizowanego na Politechnice Łódzkiej. Wciąż jest to największe tego typu wydarzenie w Polsce i jeden z najstarszych festiwali studenckich w kraju. Istotną wartością łódzkiej YAPY jest promocja młodych wykonawców, swoje pierwsze kroki na łódzkim przeglądzie stawiali m.in. Stare Dobre Małżeństwo, Wały Jagiellońskie, Olek Grotowski, Elżbieta Adamiak i Wolna Grupa Bukowina.
Podaliśmy tylko kilka przykładów aktywności łódzkich studentów sprzed lat, a gdzie jeszcze juwenalia, przygotowywane przez poszczególne uczelnie, gdzie imprezy w akademikach PŁ czy UŁ na Lumumbowie, sławne kluby: Balbina, Pretor czy Tygrys. Było wesoło!
