Awangardowa Aniela Menkes. Życie i działalność malarki, graficzki i scenografki z Łodzi

19 lutego 1897 r. w Łodzi urodziła się Aniela Menkes – malarka, graficzka, scenografka, teatralna żydowskiego pochodzenia, związana z przedwojennym środowiskiem łódzkiej awangardy.

Łódź. Jedne z nielicznych ocalałych kompozycji malarskich Anieli Menkesowej z lat 30. XX w. (MS)
Jedne z nielicznych ocalałych kompozycji malarskich Anieli Menkesowej z lat 30. XX w. (MS)

Jej ojcem był kupiec Dawid Łęczycki. Od 1918 r. studiowała malarstwo w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, ale w 1921 r. przerwała studia i wyszła za mąż za adwokata Zygmunta Menkesa, z którym miała dwie córki bliźniaczki. Rodzina mieszkała w Łodzi przy ul. Narutowicza 35. 

Od 1932 r. Aniela pozostawała w kręgu oddziaływania twórczości W. Strzemińskiego i aktywnie uczestniczyła w życiu artystycznym miasta. Należała do łódzkiego Zrzeszenia Artystów Plastyków, była współzałożycielką kwartalnika „Forma” (1933–1938). W 1933 r. brała udział w wystawie Grupy Plastyków Nowoczesnych w Łodzi i Warszawie, zorganizowanej przez artystów awangardowej grupy „a.r.”. Była to pierwsza na szeroką skalę prezentacja sztuki awangardowej w Polsce. W 1937 r. brała udział w Wystawie Światowej w Paryżu. Wystawiała swoje prace we Lwowie, Kijowie i Moskwie. Malowała techniką olejną na płótnie martwe natury, portrety, pejzaże, pejzaże przemysłowe („Elektrownia”, 1932), sceny figuralne („Robotnik”, 1932) i kompozycje abstrakcyjne. 

Po wybuchu wojny Menkesowie wyjechali do Lwowa, gdzie zginęli prawdopodobnie podczas ulicznej egzekucji po wkroczeniu Niemców w 1941 r. Cały niemal dorobek twórczy artystki zaginął w czasach II wojny światowej. Nieliczne dzieła zachowały się w kolekcjach prywatnych oraz w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi.

ДИВІТЬСЯ ТАКОЖ