Kultura w Łodzi w trakcie stanu wojennego. Łodzianie nie poddali się władzom!

Wprowadzenie stanu wojennego przez generała Jaruzelskiego 13 grudnia 1981 roku dla świata kultury oznaczało głęboką zapaść. Zamknięto kina, teatry, opery czy filharmonie. Nie był to jednak czas, w którym życie kulturalne załamało się w pełni – przyjęło inną formę, a w mieszkańcach Łodzi wciąż tliła się nadzieja na powrót do normalności.

Kultura w Łodzi w trakcie stanu wojennego
Kultura w Łodzi w trakcie stanu wojennego. Widok dawną ulicę Piotrkowską i Esplanadę

Robotnicza, rzekomo czerwona Łódź dobitnie pokazała, co myśli o komunistycznej władzy. Kiedy w Warszawie i na Wybrzeżu sytuacja eskalowała, w naszym mieście starano się życie kulturalne prowadzić w partyzancki sposób.

Wielu artystów wypowiedziało posłuszeństwo władzom i przyłączyło się do nurtu tzw. kultury niezależnej. Aktorzy proklamowali bojkot reżimowej telewizji, wielu pisarzy zaczęło wydawać książki tylko w „drugim obiegu” lub na emigracji. Rodził się „teatr domowy”. Podobnie jak w czasach okupacji, przedstawienie wystawiano w domach prywatnych dla wąskiego grona zaufanych widzów.

Dużego wsparcia ruchowi kultury niezależnej udzielał Kościół. W budynkach kościelnych i świątyniach organizowano wystawy, prelekcje, wieczory poetyckie i przedstawienia teatralne. Tak było m.in. w kościele Jezuitów przy Sienkiewicza.

Kultura na mieście

Zamknęły się słynne łódzkie dancingi z muzyką na żywo, od lat organizowane w Savoyu, Malinowej, Tivoli, Casablance czy Esplanadzie. Jednak po wprowadzeniu stanu wojennego nagrano w mieście kilka udanych komedii – głównie w reżyserii Juliusza Machulskiego np. „Seksmisję” i „Kingsajz”. Intensywny rozwój przeżywała muzyka młodzieżowa, w tym jej nowe nurty – reggae i punk. W Łodzi kwitł jazz.

Działania te była niechętnie, ale jednak tolerowane przez władze, które liczyły, że zaangażowanie w nie odciągnie, zwłaszcza młodych ludzi, od działalności politycznej. Po zniesieniu stanu wojennego nastąpiła stosunkowa odwilż – Maanam nagrał w miejskich plenerach teledyski do słynnej płyty Mental Cut, ale dancingi nigdy już nie wróciły.

ДИВІТЬСЯ ТАКОЖ