>>Kliknij w galerię powyżej i zobacz zdjęcia cmentarza przy Brackiej w Łodzi<<
Formalnie rosyjski rząd gubernialny, mieszczący się w Piotrkowie, zatwierdził plan nowego cmentarza w sierpniu 1892 roku, a pierwsze pochówki zaczęły się w listopadzie tego roku. Za oficjalną datę otwarcia nowej żydowskiej nekropolii uznaje się 10 listopada 1892 roku. Kilka lat później, w 1898 roku wybudowano monumentalny dom przedpogrzebowy, ufundowany przez Ninę Konsztadt, a zaprojektowany przez Adolfa Zeligsona, znanego łódzkiego architekta.
Początki cmentarza
Powierzchnia cmentarza była stopniowo powiększana poprzez wykupywanie okolicznych działek, aż do obecnej, liczącej około 40 hektarów. Historia cmentarza toczyła się wraz z historią Łodzi. W 1915 roku został on włączony wraz z całymi Bałutami w obszar naszego miasta, a podczas I wojny światowej został częściowo zdewastowany. Po niemieckiej inwazji na Polskę w 1939 roku i przemianowaniu Łodzi na Litzmannstadt, nekropolia znalazła się w obrębie utworzonego przez Niemców getta. Na cmentarz przy ulicy Brackiej trafiło z niego około 45 tysięcy Żydów. Niemcy pogrzebali na nim także ciała Romów z obozu cygańskiego oraz rozstrzelanych członków Armii Krajowej, Gwardii Ludowej i organizacji Promienistych.
Po II wojnie światowej
Po II wojnie światowej cmentarz przeszedł na własność Żydowskiej Kongregacji Wyznaniowej w Łodzi. Odbywały się na nim pogrzeby. Przenoszono też na niego szczątki ofiar egzekucji, ekshumowane z grobów w okolicach Łodzi. W okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej cmentarz podupadał. Dewastowano go, zdarzały się kradzieże nagrobków i rozkopywanie grobów. Dopiero w 1980 roku kirkut został wpisany do rejestru zabytków. W latach 80. XX wieku powołano też Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzem Żydowskim w Łodzi, a w 1995 roku Urząd Miasta Łodzi, Związek Byłych Łodzian w Izraelu oraz Światowa Organizacja Żydowska ds. Restytucji utworzył Fundację Monumentum Iudaicum Lodzense, która do dziś zajmuje się pracami porządkowymi. Właścicielem cmentarza jest Gmina Wyznaniowa Żydowska w Łodzi. W 2015 roku został on uznany za Pomnik Historii.
>>Dalsza część tekstu znajduje się poniżej<<
