Marian Turski, urodzony jako Mosze Turbowicz 26 czerwca 1926 roku w Druskienikach, był świadkiem i uczestnikiem najtragiczniejszych wydarzeń XX wieku. W 1940 roku, wraz z rodziną, został przesiedlony do getta w Łodzi, gdzie zaangażował się w działalność konspiracyjnej organizacji „Lewica Związkowa". W sierpniu 1944 roku deportowano go do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. W styczniu 1945 roku przeżył marsz śmierci do Buchenwaldu, a następnie kolejny do Theresienstadt, gdzie doczekał wyzwolenia 8 maja 1945 roku.
Po wojnie osiedlił się w Warszawie, gdzie rozpoczął studia prawnicze i historyczne na Uniwersytecie Wrocławskim. Od 1958 roku był związany z tygodnikiem „Polityka", kierując działem historycznym przez wiele dekad. Jego pasja do historii i zaangażowanie w dokumentowanie przeszłości zaowocowały współtworzeniem Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, gdzie od 2009 roku pełnił funkcję przewodniczącego Rady Muzeum.
Marian Turski poświęcił swoje życie edukacji i upamiętnianiu ofiar Holokaustu. Był członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej oraz aktywnie działał na rzecz dialogu polsko-żydowskiego. Jego przemówienie podczas obchodów 75. rocznicy wyzwolenia Auschwitz w 2020 roku, w którym apelował o przyjęcie "jedenastego przykazania: nie bądź obojętny", odbiło się szerokim echem na całym świecie. Podkreślał w nim, że Auschwitz nie spadło z nieba, lecz było wynikiem obojętności i stopniowej akceptacji zła.
Honorowy Obywatel Miasta Łodzi
Za swoje zasługi Marian Turski został odznaczony licznymi nagrodami i wyróżnieniami, w tym Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski oraz niemieckim Wielkim Krzyżem Zasługi. W 2023 roku otrzymał tytuł honorowego obywatela Łodzi, miasta, z którym był głęboko związany od czasów młodości.
Odejście Mariana Turskiego to niepowetowana strata dla świata nauki, kultury oraz wszystkich, którym bliska jest pamięć o tragicznych wydarzeniach II wojny światowej. Jego życie i działalność pozostaną inspiracją dla przyszłych pokoleń w walce o prawdę, sprawiedliwość i poszanowanie praw człowieka.