Od ponad 20 lat pracuje jako dziennikarka, prowadząc m.in. cykl „Spotkania z książką” w łódzkiej telewizji Ret-Sat1. Tam rozmawia z pisarzami o ich twórczości, inspiracjach i wyzwaniach. To właśnie te rozmowy stały się dla Aleksandry Czajki-Anyszki zalążkiem jej debiutanckiej książki. – Od zawsze marzyłam o pisaniu. Miałam plan na życie: zostać nauczycielką, dziennikarką, pisarką. Ta trzecia rola wydawała mi się najbardziej romantyczna – przyznaje.
Pomysł na „Moc pisania” pojawił się w trudnym momencie życia. – Miałam trójkę małych, często chorujących dzieci i coraz mniejsze poczucie sprawczości. Wtedy przypadkiem spotkałam ludzi, którzy dali mi wiarę w siebie – opowiada Aleksandra. Przełomowym momentem było poznanie Moniki Szymor i rozmowa z Sylwią Chrabałowską z Fundacji Moc Kobiet. – Sylwia uśmiechnęła się i powiedziała: „Świetny pomysł. Po prostu pisz!” Wracając pociągiem z Warszawy do Łodzi, unosiłam się dwa metry nad ziemią – wspomina Aleksandra.
Pierwsze szkice
– Zanim odważyłam się powiedzieć na głos „piszę”, długo pisałam po cichu – przyznaje Aleksandra. – Najpierw były zeszyty ze szkolnymi opowiadaniami, później notatniki, które chowałam do szuflady. Lubiłam „przepisywać” świat: podsłuchane dialogi w tramwaju, zapach biblioteki, smak jesiennej herbaty – to wszystko lądowało w notesie – mówi.
Z czasem to właśnie praca dziennikarska stała się naturalnym przedłużeniem jej pisarskich pasji. – Wywiady z pisarzami nauczyły mnie pokory dla zdania, rytmu akapitu, sensu pauzy. Zrozumiałam, że każda historia dojrzewa w ciszy. Pierwsze próby książkowe powstawały „po godzinach”. Pisałam nocami, kiedy dzieci spały, i o świcie, zanim wstał dom – opowiada Aleksandra.
– Bywało, że powstawało tylko pół strony dziennie. Brak czasu nauczył mnie dyscypliny i regularności. Były też potknięcia. Pierwsze szkice porzucałam, bo wydawały mi się niewystarczające. Dziś wiem, że niedoskonałość to początek, nie koniec – dodaje.
Droga do sukcesu zaczyna się od słowa
Książka „Moc pisania” to nie tylko zbiór wywiadów, ale również przewodnik po emocjach i trudnościach, które towarzyszą każdemu twórcy. W publikacji znajdziemy rozmowy z ponad 30 autorami – od Zygmunta Miłoszewskiego, przez Joannę Bator i Wojciecha Chmielarza, po Grzegorza Kasdepke. – Zrozumiałam, że jedno wypowiedziane zdanie potrafi obudzić w kimś odwagę do działania. W historiach moich rozmówców powtarzał się moment, w którym ktoś powiedział im coś prostego, co uruchomiło w nich proces pisania – mówi autorka.
Aleksandra nie idealizuje drogi twórczej. – Większość z moich rozmówców przeszła przez lęki, zwątpienia i ogrom pracy. To nie jest książka o sukcesie samym w sobie, lecz o drodze na szczyt, czasem wciąż nieosiągalnym – tłumaczy.
Miasto, które inspiruje
Choć jej książka obejmuje całą Polskę, Łódź zajmuje w niej miejsce szczególne. – Jestem lokalną patriotką. Kocham to miasto i wierzę, że z roku na rok pięknieje – mówi z dumą Aleksandra. Wielu łódzkich pisarzy, jak Grażyna Bąkiewicz, Łukasz Barys czy Przemysław Owczarek, znalazło się w książce właśnie dlatego, że ich twórczość przenika duch miasta. – Łódzcy autorzy często wykorzystują „łódzkość” w swoich tekstach. To fascynujące, jak literatura potrafi inspirować, jak miejsce, z którego pochodzimy, wpływa na nasze pisanie i sposób patrzenia na świat – dodaje.
Autorka podkreśla, że choć literatura jest jej pasją, nie ustaje w poszukiwaniu równowagi. – Najważniejsza była dla mnie zawsze rola mamy. Paradoksalnie im więcej mam obowiązków, tym lepiej potrafię się zorganizować. Chyba po prostu nie umiem odpoczywać – mówi z uśmiechem Aleksandra.
– Czy planuję kolejną książkę? To pytanie słyszę często. Pomysłów mam sporo, gorzej z czasem. Ale kto wie? Może tym razem napiszę książkę dla dzieci, na prośbę mojego ośmioletniego synka – wyznaje.
Jedyna taka mapa
Układ książki „Moc pisania” nie jest przypadkowy – autorka uporządkowała wywiady alfabetycznie według miejscowości, z których pochodzą pisarze. Ten zabieg tworzy nie tylko literacką mapę Polski, ale także podkreśla znaczenie lokalnych korzeni i wpływu miejsca na twórczość. Publikacja pokazuje różnorodność regionów, gwar i wrażliwości, a jednocześnie buduje poczucie wspólnoty w świecie polskiej literatury.
Najbliższe spotkanie autorskie z Aleksandrą Czajką-Anyszką odbędzie się 13 listopada o godz. 17:30 w Bibliotece Secesja przy ul. Zachodniej 76 w Łodzi.
