Jeden z nagrodzonych projektów dotyczy opracowania kompaktowego źródła pojedynczych fotonów, zasilanego elektrycznie i działającego w temperaturze pokojowej. Konsorcjum naukowe, w którego skład wchodzi Politechnika Łódzka, Uniwersytet Warszawski oraz Instytut Wysokich Ciśnień PAN, otrzymało na ten cel ponad 12 mln zł z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki.
Jak wyjaśnia prof. Tomasz Czyszanowski, kierownik Zespołu Fotoniki w Instytucie Fizyki Politechniki Łódzkiej, dotychczasowe źródła pojedynczych fotonów wymagały skomplikowanej infrastruktury, w tym laserów pompujących i kriostatów. Nowe rozwiązanie bazuje na hybrydowej strukturze, łączącej diodę rezonansową z warstwą atomowo cienkiego heksagonalnego azotku boru, co pozwala na znaczną miniaturyzację i zmniejszenie zużycia energii.
Dzięki temu nasze urządzenie może znaleźć szerokie zastosowanie, przede wszystkim w telekomunikacji kwantowej i bezpiecznym przesyłaniu danych – podkreśla prof. Czyszanowski.
Rewolucja w czujnikach gazów
Drugi projekt, realizowany przez konsorcjum pod kierownictwem Instytutu Fizyki Politechniki Łódzkiej, ma na celu stworzenie nowatorskiego kwantowo-kaskadowego lasera z pionową wnęką rezonansową. Projekt, współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach polsko-szwajcarskiej współpracy, może zrewolucjonizować technologię czujników gazów.
Obecne lasery wykorzystywane do detekcji gazów w zakresie średniej podczerwieni są duże i energochłonne. Nowatorska koncepcja opracowana przez naukowców z Łodzi pozwoli na ich miniaturyzację i zwiększenie efektywności.
Od 30 lat kwantowe reguły wyboru uniemożliwiały zastosowanie pionowej wnęki rezonansowej w tego typu laserach. Nasz projekt wskazuje sposób na ominięcie tej bariery, co może przyczynić się do stworzenia przenośnych, energooszczędnych czujników gazów dla przemysłu, ochrony środowiska i medycyny – tłumaczy prof. Czyszanowski.
Łódź na naukowej mapie świata
Oba projekty umacniają pozycję Politechniki Łódzkiej jako lidera innowacji. Dzięki współpracy z czołowymi instytutami badawczymi z Polski i Szwajcarii, naukowcy z Łodzi udowadniają, że ich prace mają nie tylko teoretyczne, ale i praktyczne znaczenie dla rozwoju nowoczesnych technologii. Przyszłość kwantowej telekomunikacji i precyzyjnej detekcji gazów może zatem mieć swoje korzenie właśnie w Łodzi.
