Blaski i cienie awangardy. Łódzki życiorys Władysława Strzemińskiego

21 listopada 1893 r. w Mińsku urodził się Władysław Strzemiński – malarz, teoretyk sztuki, publicysta, pedagog, pionier konstruktywistycznej awangardy lat 20. i 30. XX wieku, twórca teorii unizmu.

Blaski i cienie awangardy. Łódzki życiorys Władysława Strzemińskiego
Blaski i cienie awangardy. Łódzki życiorys Władysława Strzemińskiego, fot. Wikipedia

W 1914 r. ukończył szkołę wojskową. Podczas I wojny światowej został ciężko ranny, stracił rękę i nogę oraz wzrok w jednym oku. Nie mogąc kontynuować kariery wojskowej, rozpoczął studia artystyczne w Moskwie, a potem został asystentem K. Malewicza w Witebsku i znalazł się w czołówce rosyjskiej awangardy, współpracując m.in. z A. Rodczenko. W 1922 r. powrócił do Polski i wraz z żoną Katarzyną Kobro osiadł na prowincji, nawiązując kontakt z przedstawicielami polskiej awangardy oraz pracując nad własną teorią unizmu. 

Życie w Łodzi

Od 1931 r. mieszkał w Łodzi, gdzie rozwinął działalność w Związku Polskich Artystów Plastyków, a rok później został laureatem prestiżowej Nagrody m. Łodzi. Wspólnie z żoną założył grupę artystyczną „a.r”. Tuż przed wojną małżeństwo wraz z córką Niką zamieszkało na osiedlu im. Montwiłła-Mireckiego przy ul. Srebrzyńskiej 75. Po wojnie Strzemiński został wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych, której był współzałożycielem. W tym samym roku przekazał swój dorobek artystyczny Muzeum Sztuki w Łodzi. W 1950 r. Strzemiński został zwolniony z pracy z powodu nierespektowania doktryny socrealizmu. W tym okresie rozpadło się także jego małżeństwo. Artysta pozostawał bez źródeł dochodu. Strzemiński zmarł w niedostatku na gruźlicę 26 grudnia 1952 r. w Łodzi. Został pochowany na Starym Cmentarzu. W 1987 r. jego imieniem nazwano PWSSP, od 1996 r. ASP w Łodzi. Ostatni film A. Wajdy „Powidoki” opowiada o życiu związanego z Łodzią artysty. 

ZOBACZ TAKŻE