Gawędy łódzkie. Nowe obok starego – Łódź przemysłowa i rolnicza

Początki Łodzi przemysłowej nie były prostą kontynuacją feudalnego miasteczka, ale z początku odrębnym bytem.

fot. NAC
Łódź przemysłowa istniała obok Łodzi rolniczej

Ówczesny prezes Komisji Województwa Mazowieckiego, Rajmund Rembieliński, po zapoznaniu się z warunkami w miastach obwodu łęczyckiego i na mocy ustawy z 18 września 1820 r., wystąpił do komisji rządowej z prośbą o zezwolenie na urządzenie osady fabrycznej w Łodzi. Wkrótce, bo już 30 stycznia 1821 r., władze Królestwa Polskiego udzieliły mu odpowiedniego pełnomocnictwa. Według opracowanej przez Rembielińskiego koncepcji przestrzennego rozwoju Łodzi dokonano w dwóch etapach procesu regulacji miasta. W latach 1821–1823 dokonano najpierw regulacji Starego Miasta oraz utworzono osadę sukienniczą Nowe Miasto. Powołana do życia w latach 20. XIX w. nowa, fabryczna, Łódź nie stanowiła prostej kontynuacji feudalnego miasteczka o tej samej nazwie. Świadomie i z rozmachem, szybko i skutecznie utworzono ją na na gruntach okolicznych folwarków, wsi oraz lasów, inkorporowanych następnie do miasta. Mimo że dawna Łódź rolnicza i nowa Łódź przemysłowa dosłownie sąsiadowały ze sobą o miedzę, a w sensie administracyjno-prawnym tworzyły jeden organizm, to jednak przez kilka dekad funkcjonowały odrębnym życiem.

W zasadzie Łódź pojawia się na mapach i planach dopiero za czasów pruskich, dlatego tak ważne były w latach rozwoju miasta pierwsze prace kartograficzne. Jednym z pierwszych dokumentów była mapa zabudowy miejskiej sporządzona w czasach Księstwa Warszawskiego przez F. Johnneya w 1812 r., bo wcześniej Łódź rolnicza takiego planu nie miała.

ZOBACZ TAKŻE