Choć zatrucie grzybami zwykle kojarzone jest ze zjedzeniem grzybów trujących lub niejadalnych, trzeba pamiętać, że mogą doprowadzić do niego także te, które można zjeść. Niewłaściwe, długotrwałe przechowywanie grzybów w zamkniętych opakowaniach bez dostępu powietrza (w torebkach foliowych czy plastikowych pojemnikach) powoduje, że wytwarzają one toksyczną substancję – neurynę. Objawy zatrucia mogą pojawić się też po spożyciu grzybów starych lub nieodpowiednio przyrządzonych – surowych bądź wielokrotnie zamrażanych i odgrzewanych. Nie każdy wie, że nie powinno się także łączyć grzybów z alkoholem – niektóre gatunki zawierają koprynę, która blokuje proces rozkładu białka, co może prowadzić do silnych objawów żołądkowo-jelitowych. Do symptomów zatrucia grzybami jadalnymi należą: bóle brzucha, nudności, biegunka, wymioty i ogólne osłabienie. Ich nasilenie zwykle jest łagodne.
Objawy zatrucia grzybami trującymi
Po zjedzeniu grzybów trujących, poza dolegliwościami ze strony układu pokarmowego (bólami brzucha, nudnościami, biegunką lub wymiotami), mogą pojawić się:
- bóle i zawroty głowy,
- ślinotok,
- rozszerzenie źrenic,
- drżenie mięśni,
- zaburzenia świadomości,
- wzmożone pragnienie i suchość w ustach,
- nadmierna potliwość,
- duszności,
- zaburzenia widzenia,
- pobudzenie psychoruchowe,
- podwyższona temperatura.
Czas między zjedzeniem trującego grzyba a pojawieniem się pierwszych objawów uzależniony jest od wielu czynników, np. rodzaju grzybów, tego, ile ich zjemy, czy indywidualnych mechanizmów obronnych organizmu. Warto wiedzieć, że wszystkie objawy zatrucia nie muszą wystąpić jednocześnie. Niektóre toksyny mogą powodować uszkodzenia narządów wewnętrznych, inne układu nerwowego, a jeszcze inne działają wyłącznie w obrębie przewodu pokarmowego. Kiedy po zauważeniu pierwszych symptomów zatrucia nie zostanie udzielona pomoc, samopoczucie chorego zwykle ulega znacznemu pogorszeniu. Mogą pojawić się drgawki, żółtaczka, skaza krwotoczna, niewydolność narządów wewnętrznych lub śpiączka.
Pierwsza pomoc
Pojawienie się objawów zatrucia grzybami nigdy nie powinno być bagatelizowane – nawet jeśli uważasz, że jedzone były tylko gatunki jadalne. Aby uniknąć powikłań groźnych dla zdrowia, konieczne jest udzielenie pierwszej pomocy i wdrożenie leczenia. W przypadku podejrzenia zatrucia w pierwszej kolejności należy wywołać wymioty, aby usunąć resztki grzybów z przewodu pokarmowego (dobrze jest zabezpieczyć treść żołądkową lub resztki posiłku do badań). Następnie osobę chorą musi jak najszybciej zobaczyć lekarz. Wymiotów nie można prowokować jedynie u osób nieprzytomnych. W ich przypadku konieczne jest ułożenie w pozycji bezpiecznej i wezwanie pogotowia ratunkowego.
Leczenie zatrucia
Leczenie cięższego zatrucia grzybami zwykle odbywa się w szpitalu. Przeprowadzane jest tam oczyszczenie przewodu pokarmowego i żołądka z resztek trującego pokarmu. W celu usunięcia toksyn z organizmu podaje się choremu zawiesinę z węgla aktywowanego. Konieczne jest także nawadnianie pacjenta oraz monitorowanie czynności narządów wewnętrznych. Ciężkie zatrucie to zagrożenie przede wszystkim dla wątroby, dlatego niekiedy jedynym rozwiązaniem jest jej przeszczep.
Pamiętaj: po posiłku zawierającym grzyby leśne zawsze należy zachować czujność i nigdy nie wolno lekceważyć pogorszenia samopoczucia. Szybka reakcja może zdecydować o Twoim zdrowiu, a nawet życiu!
