Jego etymologia nie jest do końca jasna, ale tropy lingwistyczne prowadzą do zapożyczenia z języka ukraińskiego. Jednym z wyjaśnień genezy może być określenie, jakim Ukraińcy obdarzali Rosjan w swojej historii. Słowo „kacap” miało być połączeniem rosyjskiego как i ukraińskiego цап (cap), czyli jak kozioł, wskazujących na brody bojarów i innych mieszkańców Księstwa Moskiewskiego, którzy – według starego obrządku i zgodnie z dawnymi kanonami bizantyjskimi – mieli nosić charakterystyczne brody. W łódzkich wspominkach określenie „kacapy” pojawia się często zarówno w czasach caratu i zaborów, podczas wojny polsko-bolszewickiej, jak również powszechne było w okresie PRL, ale zdecydowanie w swoim negatywnym wydźwięku.
Kacapy. Czy wiesz skąd się wzięło i co oznaczało to określenie? [ŁODZIANIZMY]
To słowo nadal jest w użyciu i dość powszechnie znane także w Łodzi, dawniej i dziś, jako określenie Rosjanina, a w szerszym, pogardliwym znaczeniu – osoby nieco ograniczonej. W XX w. pojęcie weszło do codziennego słownika jako potoczne i raczej pejoratywne określenie obywateli ZSRR, a np. w gwarze lwowskiej wprost oznaczało głupca.
