Po 1956 r. podjęto próby reformowania dotychczasowego modelu polskiej gospodarki. W rezultacie Łódź otrzymała większe niż dotychczas fundusze na modernizację miasta. Następowały znaczne zmiany w strukturze inwestycji: zmalał udział nakładów na przemysł, a wzrósł na budownictwo, handel oraz gospodarkę komunalną i mieszkaniową.
Reformy w przemyśle
Najpoważniejsze kwoty inwestycyjne nadal przypadały na przemysł włókienniczy, głównie na przedsiębiorstwa branży bawełnianej. W latach 60. XX w. wymieniono częściowo przestarzały park maszynowy, ale wzrost produkcji osiągany był dzięki budowie nowych przedsiębiorstw i zwiększaniu zatrudnienia. Stopień zużycia środków trwałych w przemyśle łódzkim wynosił ponad 50%.
Na początku lat 60. pojawiły się tendencje do koncentracji przedsiębiorstw. Ponieważ duże organizacje ułatwiały centralne sterowanie, zaczęto tworzyć kombinaty o wyraźnych cechach monopolu państwowego. Proces centralizacji wystąpił niemal we wszystkich branżach włókienniczych, np. w 1961 r. było w Łodzi 27 przedsiębiorstw bawełnianych, a w 1969 r. pozostało tylko 17. Z ważniejszych procesów wymienić należy scalenie czterech przedsiębiorstw, stanowiących dawne przedwojenne zakłady Scheiblera i Grohmana, w jedno przedsiębiorstwo – ZPB im. Obrońców Pokoju, które, zatrudniając ponad 8 tys. pracowników, stało się jednym z największych kombinatów włókienniczych w Europie.
Inwestycje w inne dziedziny gospodarki przyniosły dość istotne zmiany w strukturze przemysłowej Łodzi.
W kierunku nowych branż
Dofinansowanie słabo reprezentowanych dotąd gałęzi stworzyło zaplecze dla przemysłu włókienniczego oraz korzystne warunki do rozwoju innych branż, przełamując w pewnym stopniu dotychczasową monokulturę przemysłową. Poważne kwoty wydatkowano na inwestycje w przemyśle energetycznym, elektromaszynowym, chemicznym, skórzanym i spożywczym. Następował stosunkowo szybki rozwój spółdzielczości, wzrastał również udział nakładów na budownictwo, handel, gospodarkę komunalną i mieszkaniową.
Rozbudowa innych sektorów gospodarki powodowała, że przemysł włókienniczy zmniejszał swoją dominującą pozycję. Jego udział w produkcji miasta ogółem spadł poniżej 50% w 1970 r. z ok. 70% w 1955 r. Jednocześnie w tym okresie udział produkcji przemysłu elektromaszynowego wzrósł o 10%, a chemicznego o 5%.
Wśród najważniejszych inwestycji z tego okresu należy wymienić budowę i rozbudowę elektrociepłowni EC II (1958), a potem EC III (1969). O rosnącej pozycji przemysłu elektromaszynowego zadecydowało niewątpliwie uruchomienie Fabryki Transformatorów i Aparatury Trakcyjnej „Elta” (1962). W tym samym czasie wzrosło znaczenie przemysłu chemicznego – głównie produkcja włókien syntetycznych, wyrobów farmaceutycznych, kosmetycznych i gumowych. Rozbudowano Zakłady Włókien Chemicznych „Anilana” (1969) oraz powołano Zakłady Obuwia Gumowego „Stomil” (1969).
Łódź szyje na miarę
Stosunkowo szybko rozwijał się również przemysł odzieżowy, specjalizujący się w produkcji konfekcji. Branża ta była w pewnym sensie nowa, choćby w porównaniu z przedwojennym rzemiosłem krawieckim, a więc stan techniczny budynków i urządzeń był znacznie lepszy niż w starych przedsiębiorstwach włókienniczych. Zatrudnienie wzrosło tu dziesięciokrotnie i odznaczało się najwyższym udziałem zatrudnionych kobiet – ponad 80%.
W 1970 r. przemysł odzieżowy reprezentowało sześć dużych zakładów, których produkcja osiągnęła prawie 10% udziału wartości ogółem. W latach 1950–1970 największy wzrost zatrudnienia nastąpił w transporcie i łączności, gospodarce komunalnej i mieszkaniowej, kulturze i zabezpieczeniu socjalnym oraz budownictwie. Mimo wyraźnych zmian w gospodarce, Łódź nadal pozostawała miastem robotniczym, którego charakter określała branża włókiennicza, zatrudniająca ponad połowę pracujących.
