Gawędy łódzkie. Miasto stodołami stało – jaka była Łódź w XVIII wieku?

Dawne opisy Łodzi, np. z XVIII wieku są o tyle interesujące, że pokazują obraz miasta i bilans otwarcia przed jego dynamicznym rozwojem. Dobrze widać, od czego zaczynaliśmy…

fot. Envato elements
Akt wizytacji Łodzi z 1770 roku wymienia 65 domów i przynależnych do nich 55 stodół.

Z zachowanego aktu wizytacji z 1770 roku dowiadujemy się, iż Łódź liczyła ok. 380 mieszkańców, zajmujących się głównie rolnictwem. Z tej liczby 22 zajmowało się ponadto następującymi rzemiosłami: 12 kołodziejstwem, 3 młynarstwem, 3 szewstwem, po jednym garncarstwem, rzeźnictwem, ślusarstwem i stolarstwem. Akt wizytacji z 1770 roku wymienia 65 domów i przynależnych do nich 55 stodół. Najwięcej, bo 28 domów, było usytuowanych przy ulicy Drewnowskiej, 22 – dookoła rynku, 8 przy ulicy Nad Stawem i 7 przy ulicy Nadrzecznej.

Jak widać z tego zestawienia, sam rynek nie był szczelnie zabudowany. Nie od razu przybrał też – jak później – formę prostokąta. Niedaleko tuż przy obecnej ulicy Lutomierskiej rozciągał się teren kościelny wraz z placem i cmentarzem. W obrębie tego kompleksu znajdowała się plebania z sadem oraz kilka domów mieszkalnych. Tu także mieścił się budynek szkolny i drewniany kościół parafialny. Część drogi lutomierskiej, która wiodła od rynku do terenu kościelnego, nazywała się w najdawniejszych czasach Drogą Kościelną. 

W akcie wizytacji z 1770 r. mamy też wzmiankę o szpitalu miejskim oraz więzieniu, ale bez wskazania ich położenia. Wprawdzie przy ratuszu została wybudowana przez mieszczan wieża, ale nie spełniała ona funkcji aresztu w ścisłym znaczeniu. Wymienia także pięć młynów miejskich: Grobelny nad stawem, oraz Lamus, Wójtowski, Księży, Kulam zamieniony na tartak zwany Piłą oraz jeden opustoszały, zwany Araszt.

ДИВІТЬСЯ ТАКОЖ