Anemia to stan organizmu, w którym dochodzi do niedoboru hemoglobiny, czyli barwnika nadającego krwi czerwony kolor, a także transportującego tlen do tkanek i narządów w całym ciele. Często idzie to w parze z obniżonym hematokrytem – zbyt małą liczbą erytrocytów w stosunku do całej objętości krwi. Anemia nie jest chorobą, lecz zaburzeniem, które może pojawić się w przebiegu innych schorzeń. Jakie są zatem jego przyczyny?
Przyczyny
Jednym z powodów wystąpienia niedokrwistości może być niedobór żelaza i/lub witaminy B12 w diecie. Właśnie dlatego z anemią często zmagają się osoby, które nie odżywiają się w sposób zbilansowany – wówczas zaburzony zostaje proces produkcji czerwonych krwinek. Zbyt niski poziom hemoglobiny we krwi może towarzyszyć też niektórym chorobom genetycznym oraz autoimmunologicznym. Zdarza się, że jest on związany z dużą utratą krwi, np. w wyniku powypadkowego krwotoku lub bardzo obfitej menstruacji.
Objawy
Do wizyty u lekarza pod kątem zdiagnozowania anemii powinny nas skłonić następujące symptomy:
- bladość skóry, śluzówki w jamie ustnej i spojówek,
- zmęczenie,
- zawroty głowy,
- kołatanie serca,
- problemy z koncentracją.
Niedokrwistość objawia się ponadto pogorszeniem stanu włosów oraz paznokci. Włosy zaczynają nadmiernie wypadać, zaś paznokcie stają się łamliwe i pojawiają się na nich przebarwienia oraz nierówności.
Diagnostyka
Lekarz, który usłyszy od swojego pacjenta o powyższych objawach, powinien skierować go na badania krwi. Tym podstawowym jest morfologia, jednak dobrą praktyką jest poszerzenie diagnostyki o badania określające stężenie żelaza i/lub ferrytyny, witaminy B12 oraz kwasu foliowego we krwi. Dodatkowo można wykonać badanie kału i moczu na obecność krwi utajonej. Niestety, nie każdy z wyżej wymienionych parametrów można sprawdzić bezpłatnie. NFZ nie refunduje bowiem badania ferrytyny, witaminy B12 oraz kwasu foliowego.
Leczenie
Sposób postępowania w przypadku anemii zależy głównie od jej przyczyn u danego pacjenta. U osób, które nie odżywiają się właściwie, konieczne będzie wdrożenie odpowiedniej diety bogatej w żelazo, witaminę C, witaminę B12 oraz kwas foliowy. W przypadku zaawansowanej anemii należy dodatkowo przyjmować suplementy. Leczenie niedokrwistości spowodowanej przebiegiem konkretnej choroby polega oczywiście na terapii schorzenia, które anemię wywołało. W przypadku obfitych okresów warto zaś udać się do ginekologa, który może zlecić dodatkowe badania oraz przepisać pacjentce preparaty, po których menstruacje będą bardziej skąpe.
Czy anemii da się zapobiec?
To pytanie, które z pewnością zadaje sobie wiele osób mających do czynienia z niedokrwistością. W profilaktyce anemii kluczowe jest utrzymywanie zróżnicowanej, zdrowej diety, pełnej zielonych warzyw, roślin strączkowych, gruboziarnistych kasz oraz podrobów mięsnych. Ważne, aby posiłki bogate w żelazo i witaminy były spożywane bez dodatku produktów mlecznych, a także w co najmniej 1,5-godzinnych odstępach od wypicia kawy lub herbaty. Dzięki temu żelazo będzie lepiej wchłaniać się do organizmu. Istotne jest również, aby regularnie wykonywać morfologię krwi, a wszelkie odstępstwa wyników od normy konsultować z lekarzem.
