Łódź polską Wenecją. Uwierzysz, że dawniej było w mieście aż 128 różnych mostów i mostków?

Dziś trudno w to uwierzyć, ale w drugiej połowie XIX wieku w Łodzi było aż 128 różnych mostów i mostków. Najczęściej wznoszono je z drewna – surowca nietrwałego, dlatego wymagały częstych napraw. Niszczyły je przepełnione podczas burz czy wiosennych roztopów wartkie łódzkie strugi.

Aż 128 różnych mostów i mostków w Łodzi
Drewniany most na Jasieniu przy ulicy Pięknej
8 zdjęć
Aż 128 różnych mostów i mostków w Łodzi
Aż 128 różnych mostów i mostków w Łodzi
Aż 128 różnych mostów i mostków w Łodzi
Aż 128 różnych mostów i mostków w Łodzi
Aż 128 różnych mostów i mostków w Łodzi
ZOBACZ
ZDJĘCIA (8)

Podczas lipcowej burzy wezbrana rzeczka Bałutka zniszczyła mostek na ul. Siewnej. Dawni włodarze miasta często musieli mierzyć się z tego typu katastrofami.

Trudno w to uwierzyć, ale w drugiej połowie XIX w. w Łodzi było aż 128 różnych mostów i mostków. Liczne cieki wodne, otwarte rowy i rynsztoki odprowadzające ścieki i deszczówkę wymagały budowy coraz to nowych przepraw. Mało kto obecnie zdaje sobie sprawę z tego, jak wiele było mostków w ścisłym centrum miasta. Tylko na ul. Piotrkowskiej – trzy: przy ul. Próchnika (na dawnej rzeczce zwanej Ciekiem od Piotrkowskiej), na Jasieniu przy Białej Fabryce i na Dąbrówce, przy obecnym pl. Niepodległości.

Łódź – miastem mostów

Mosty z centrum miasta znikały wraz z przekierowywaniem dawnych rzeczek do podziemnych kanałów. Po jednym z mostów na Dąbrówce została wyjątkowa pamiątka
w postaci ceglanej balustrady. Można ją zobaczyć na ul. Wólczańskiej przy Pięknej. Kolejne mosty na Dąbrówce znajdowały się na ulicach: Piotrkowskiej oraz Rzgowskiej przy ul. Dąbrowskiego. Na kanale dawnej Karolewki, na odcinku od skrzyżowania ul. Zielonej z al. Kościuszki w kierunku dworca Łódź Kaliska, istniało aż 12 mostków! Tyle zaznaczono na mapach Łodzi pochodzących z przełomu XIX i XX wieku. 

Na Lamusie mostki zbudowano na al. Piłsudskiego przy Wodnej oraz ulicach: Nawrot, Fabrycznej, Tylnej i Tymienieckiego przy Kilińskiego. Na rzece Wólce powstały mostki na ulicach: Skrzywana, Wróblewskiego i Skorupki. Ciek od ul. Piotrkowskiej (dopływ Łódki) wymagał utrzymania mostków na Jaracza, Wschodniej, Piotrkowskiej, Zachodniej, Gdańskiej/Legionów, Mielczarskiego i Ogrodowej. Idąc przejściem dla pieszych na ul. Kilińskiego przy Północnej, pokonujemy ulicę w miejscu, w którym znajdował się most na Łódce. Na płynącej przez Stare Miasto Łódce zbudowano aż pięć przepraw na ulicach: Kilińskiego, Północnej/Wolborskiej, Wschodniej, Nowomiejskiej i Zachodniej.

Kosztowne w utrzymaniu 

Dla dawnych władz miasta mostki były budowlami uciążliwymi, bo kosztownymi w utrzymaniu. Najczęściej wznoszono je z drewna – surowca nietrwałego, dlatego wymagały częstych napraw. Niszczyły je przepełnione podczas burz czy wiosennych roztopów wartkie łódzkie strugi. Wezbrany Jasień znosił drewniany most na ul. Piotrkowskiej przy Białej Fabryce. Do czasu jego naprawy całkowicie wstrzymywano ruch na głównej arterii miasta. Z siłą nurtu Jasienia mierzył się jeden z pierwszych łódzkich fabrykantów, Krystian Fryderyk Wendisch. Wody rzeki dwukrotnie zniszczyły mu groblę i koła wodne niezbędne do napędzania maszyn włókienniczych. 

Większość fabryk w Łodzi wzniesiono w dolinach rzek, na terenach zalewowych. Dla ochrony zakładów przed wezbraną wodą skierowano rzeki do podziemnych kolektorów. Przed powodziami chroniły też liczne przyfabryczne stawy.

ZOBACZ TAKŻE