Do Nagrody Literackiej „Nike” Jerzy Jarniewicz był nominowany w sumie trzy razy. Wcześniej za „Znaki firmowe. Szkice o współczesnej prozie amerykańskiej i kanadyjskiej”, a później za książkę „Tłumacz między innymi. Szkice o przekładach, językach i literaturze”. Ale to właśnie tom „Mondo cane” przyniósł ogromny sukces. Poeta odebrał wyróżnienie na początku października.
Reprezentant gatunku
– Na gali w Warszawie siedziało siedmioro pisarzy, z których, poza sobą, wszystkich cenię – mówił ironicznie w Domu Literatury Jerzy Jarniewicz. – Byłem przekonany, że ta nagroda dostanie się moim znakomitym kolegom bądź koleżankom. Siedziałem spokojnie i wyłączyłem się całkowicie z tego, co działo się na scenie i poza nią. Obok mnie znajdowali się nominowani Edek Pasewicz, Artur Domosławski i Maciej Płaza, których dzieła są grube. Wśród nich znalazła się kilkudziesięciostronicowa książeczka „Mondo cane”. Ich rozmiary porównywałem do Dawida i Goliata. Okazało się, że otrzymałem nagrodę dla poezji i zdałem sobie sprawę, że chcąc nie chcąc, zostałem reprezentantem gatunku. A na to się nie pisałem. Skoro jednak ta nagroda jest postrzegana jako wyróżnienie za poezję, muszę konfrontować się z oczekiwaniami, których nie zakładałem – zaznaczał autor.
Pieski świat
Tytuł swojej książki wybrał nieprzypadkowo. W 1962 r. wydano dokument „Pieski świat” (z włoskiego „Mondo cane”). Później powstawały kolejne produkcje wchodzące w skład mondo movies – kontrowersyjnych filmów, które przedstawiały momenty prawdziwej śmierci. – „Pieski świat” był tak naprawdę pretekstem. Obejrzałem go po latach i mnie rozczarował. Coś, co było drastyczne 60 lat temu, teraz już takie nie jest – dodał Jarniewicz.
Autor w książce „Mondo cane” porusza ponadczasowe tematy, takie jak śmierć, upływ czasu i wstyd. – Wstyd jest ciekawym zjawiskiem – podkreślał poeta. – To wewnętrzny cenzor, słabość, wycofanie się, milczenie i bezproduktywność. Czyli wszystko to, czego nie możemy okazywać, a co jest strasznie potrzebne. Nie wyobrażam sobie swojego życia bez tych rzeczy.
W lirykach opisuje prawdziwe postacie. Przytacza m.in. historię posłanki Beaty Sawickiej i „agenta Tomka”, polityka Jana Lityńskiego, który utonął w rzece, ratując psa, i ubranego w sukienkę, wciągającego biały proszek, senatora Krzysztofa Piesiewicza. – Wprowadziłem te historie, bo są błahe, za chwilę spłowieją, za dłuższą chwilę znikną, ale wiersze pozostaną – podkreślał.
W utworach znajdujących się w „Mondo cane” odnajdziemy też łódzkie wątki i znane nam miejsca, m.in. stację kolejową Łódź Kaliska oraz zamknięte już kino „Bałtyk”.
Kim jest Jerzy Jarniewicz?
Jerzy Jarniewicz urodził się w 1958 r. w Łowiczu. Ukończył XXI Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Prusa w Łodzi. Studiował filozofię oraz anglistykę na Uniwersytecie Łódzkim, uczył się także na Uniwersytecie Oksfordzkim. W 2015 r. został profesorem nauk humanistycznych. Na przestrzeni lat wydał wiele tomów poetyckich, m.in. „Korytarze” (1984 r.), „Oranżadę” (2005 r.) czy „Makijaż” (2009 r.). Oprócz pisania wierszy zajmuje się tłumaczeniem literatury anglojęzycznej. Przekładał m.in. utwory Craiga Raine’a, Philipa Rotha i Jamesa Joyce’a.
Jerzy Jarniewicz otrzymał Nagrodę Literacką „Nike” za tomik „Mondo cane, wydany przez Biuro Literackie. Jeszcze w październiku wraz z Michałem Witkowskim i Renatą Lis – został również nominowany do Nagrody Literackiej im. Juliana Tuwima. Zwycięzcę poznamy na początku grudnia.
