Historia Łodzi. Jak wizyta cesarza Rosji i osada Łódka wpłynęły na rozwój przemysłowej Łodzi?

Budowa Nowego Miasta była sukcesem, ale trzeba wyraźnie podkreślić, że to nie osada sukiennicza zdecydowała o przemysłowej karierze Łodzi, ale decyzja o urządzeniu w jej sąsiedztwie kolejnej, dużej osady lniarsko-bawełnianej, nazwanej Łódką.

Plan sytuacyjny osady lniano-bawełnianej Łódka
Plan sytuacyjny osady lniano-bawełnianej Łódka, opracowany przez J. Leśniewskiego w 1827 r.
4 фото
Plan sytuacyjny osady lniano-bawełnianej Łódka
Bielnik Kopischa
Aleksander I, cesarz Rosji
ДИВІТЬСЯ
ФОТО (4)

Koncepcja ta zrodziła się przypuszczalnie pod koniec 1823 r., a jej inicjatorem był ponownie Rajmund Rembieliński. Konkretny plan tego przedsięwzięcia opracowano 14 sierpnia 1824 r. i niemal natychmiast projekt wszedł w stadium realizacji. 

Kurs na bawełnę

Osada lniarsko-bawełniana, której wytyczanie rozpoczęto w 1824 r., zbudowana została na podstawie zupełnie innego założenia przestrzennego niż osada sukiennicza Nowe Miasto, co wynikało z odmiennej specyfiki obu gałęzi włókiennictwa. W przemyśle wełnianym całość produkcji odbywała się w zasadzie w domach tkaczy. Natomiast osada bawełniano-lniarska miała być wyposażona w cały system zakładów mechanicznych, poruszanych energią spadku wód: bielników, magli, przędzalni, farbiarni, foluszy. W związku z tym elementem wyznaczającym kierunek rozplanowania osady bawełniano-lnianej były przede wszystkim miejscowe wody, a punktem wyjścia pierwszych prac regulacyjnych stało się wytyczenie tzw. posiadeł wodno-fabrycznych. Nazwą tą określano wówczas położone na osi rzeki rozległe parcele, przewidziane pod przyszłe zakłady. Nie bez znaczenia dla dalszej kariery Łódki była rekomendacja Stanisława Staszica, który po wizytacji Łodzi w 1825 r. pisał o jej położeniu „pod obszernem wzgórzem, spod którego niezliczone trzyszczą źródłach”.

ДИВІТЬСЯ ТАКОЖ