Wiedza ta jest niezwykle istotna, bo dzięki edukacji osoby dotknięte cukrzycą mogą prawidłowo prowadzić codzienną samoopiekę, która zmniejsza prawdopodobieństwo rozwoju choroby. Osoby zdrowe natomiast dowiedzą się, jakie objawy powinny je zaniepokoić i skłonić do pójścia do lekarza. Nieleczona lub niewłaściwie leczona cukrzyca może doprowadzić do powikłań niebezpiecznych dla zdrowia, a nawet życia. Właśnie dlatego kluczowe znaczenie dla jej dalszego przebiegu mają jak najszybsza diagnoza oraz terapia.
Przyczyny i rodzaje cukrzycy
Cukrzyca jest przewlekłą chorobą spowodowaną zaburzonym wydzielaniem insuliny, czyli hormonu produkowanego przez trzustkę. Skutkuje to podwyższonym stężeniem glukozy (cukru) we krwi. Ze względu na przyczynę i przebieg choroby można wyróżnić jej cztery podstawowe typy:
- cukrzycę typu 1 – do tej grupy zalicza się cukrzycę pierwotną, wieku młodzieńczego i insulinozależną;
- cukrzycę typu 2 – to cukrzyca wieku dojrzałego, insulinoniezależna i nabyta,
- cukrzycę ciążową;
- inne specyficzne typy cukrzycy.
Wpływ na rozwój choroby mają uwarunkowania genetyczne, a także czynniki takie jak niekontrolowane nadciśnienie tętnicze, złe nawyki żywieniowe, nadwaga i otyłość, brak aktywności fizycznej oraz długotrwały stres.
Objawy
Objawy cukrzycy mogą być niezauważalne przez długi czas. Właśnie dlatego nie należy bagatelizować symptomów, takich jak:
- zmniejszenie masy ciała mimo braku zmiany diety,
- wzmożone pragnienie i częstsze oddawanie moczu,
- wzmożony głód,
- osłabienie organizmu, zmęczenie i wzmożona senność,
- zaburzenia widzenia,
- skłonność do siniaków, pojawienie się ropnych zmian na skórze lub jej świąd,
- częste występowanie stanów zapalnych narządów moczowo-płciowych.
Zaobserwowanie choćby jednego z wyżej wyszczególnionych objawów powinno skłonić do zbadania poziomu cukru i skonsultowania się z lekarzem rodzinnym. Do podstawowych badań laboratoryjnych pozwalających wykryć cukrzycę lub stany przedcukrzycowe należą: oznaczenie stężenia glukozy w osoczu i w moczu oraz doustny test tolerancji glukozy (oral glucose tolerance test, OGTT).
Leczenie
Leczenie cukrzycy polega na stosowaniu farmakoterapii w celu wyrównaniu poziomu glukozy we krwi. Często konieczne jest podawanie insuliny domięśniowo. Chorzy muszą wówczas nauczyć się obsługi specjalnego urządzenia pozwalającego im na samodzielne wykonywanie zastrzyków. W leczeniu cukrzycy istotne są też samokontrola i zmiana stylu życia. Chory powinien stosować dietę zgodną z zasadami zdrowego żywienia, tzn. regularnie spożywać posiłki oraz używać do gotowania produktów o jak najniższym stopniu przetworzenia i niskim indeksie glikemicznym. Zalecana jest też regularna aktywność fizyczna.
