Wszystkich Świętych i Zaduszki
Dzień Wszystkich Świętych obchodzimy 1 listopada, ku czci świętych, w tym naszych patronów. To rodzinne święto jest w naszej kulturze bardzo ważne, dlatego starannie się do niego przygotowujemy. Tego dnia tłumnie odwiedzamy groby bliskich, dekorujemy je kwiatami i zapalamy znicze. Z kolei Zaduszki są poświęcone wszystkim zmarłym i przypadają 2 listopada. Choć blisko im do poprzedzającej go uroczystości, nie są z nią tożsame. Jak wiadomo, każdy święty jest zmarłym, ale nie każdy zmarły jest świętym. Różnica polega na tym, że w Zaduszki wspominamy wszystkich zmarłych, natomiast w dzień Wszystkich Świętych czcimy tylko tych, uznanych za świętych przez Kościół. Obrzędowość Zaduszek ma genezę przedchrześcijańską, która wynikała z przekonania, że śmierć nie unicestwia człowieka całkowicie, tylko zmienia jego formę bytu. Wierzono wówczas w życie pozagrobowe, pośmiertną aktywność duszy, a także możliwość jej powrotu na ziemię. Jeszcze w XIX w. na wschodzie Polski kultywowano zwyczaje związane z przywoływaniem zmarłych, co zainspirowało Adama Mickiewicza do napisania „Dziadów”.
Halloween – zwyczaj zza oceanu
Halloween pochodzi od angielskich słów „All Hallows Eve”, które oznaczają wigilię Wszystkich Świętych. W Polsce zwyczaj ten pojawił się w latach 90. XX w. Halloween najhuczniej celebruje się w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Irlandii i Australii. Święto to wywodzi się z obchodów pogańskiego końca roku Samhain – najważniejszego celtyckiego święta związanego z zakończeniem żniw. Celtowie wierzyli, że w tym czasie zacierała się granica między światem żywych a umarłych – zmarli mogli wracać na ziemię, aby odwiedzać swoich krewnych. Symbolem Halloween jest lampion z wyszczerbionymi zębami, wykonany z wydrążonej dyni. Inne popularne motywy to duchy, zombie, wampiry, czarownice, trupie czaszki, nietoperze czy pajęczyny. Niektórzy twierdzą, że Halloween poza dobrą zabawą jest odpowiedzią na ludzkie potrzeby – obłaskawiania śmierci i przeżywania kontrolowanego strachu.
Wspólne świętowanie łączy pokolenia
Choć dzień Wszystkich Świętych, Zaduszki i Halloween to trzy różne święta wywodzące się z odrębnych kultur, to u źródeł ich zwyczajów leży tajemnica śmierci. Pogański rodowód i wywoływanie duchów w wigilię Wszystkich Świętych to cechy wspólne dla Halloween i słowiańskich dziadów, z których wywodzi się chrześcijański Dzień Zaduszny. Właśnie dlatego nic nie stoi na przeszkodzie, aby zwolennicy Halloween bawili się na balach coraz częściej organizowanych w dużych miastach, piekli ciasteczka w kształcie duchów i robili dyniowe lampiony, a w następnych dniach uczestniczyli w tradycyjnej formie świętowania i czczenia zmarłych.
Warto z tej okazji razem dziećmi czy wnukami (oczekującymi z niecierpliwością na Halloween) wspólnie się pobawić, wydrążyć dynię na lampion, pomóc w zrobieniu przebrania czy pieczeniu ciastek na tę okazję. Z kolei oni w Dzień Wszystkich Świętych lub Zaduszki wybiorą się z Wami na cmentarz, aby zapalić znicze i powspominać tych, którzy odeszli.
Te listopadowe dni są też świetną okazją do rozmowy o śmierci z najmłodszymi członkami rodziny. To trudny, aczkolwiek ważny temat, dlatego nie powinniśmy bać się go poruszać.
