Osiedle Bałuty-Doły, którego powierzchnia wynosi 6,64 km2, usytuowane jest w dzielnicy Bałuty. Obejmuje wschodnią część Starego Miasta oraz wyodrębnione dla potrzeb Systemu Informacji Miejskiej nieformalne osiedla Marysin-Doły, Doły i Helenów.
Parki na osiedlu Bałuty-Doły
Park im. Szarych Szeregów
Na terenie osiedla Bałuty-Doły znajdziemy kilka parków, które można zwiedzić podczas jednego, długiego spaceru. Zacznijmy od parku im. Szarych Szeregów, którego najbardziej charakterystycznym elementem jest pomnik Martyrologii Dzieci, zwany potocznie pomnikiem Pękniętego Serca. Upamiętnia on losy nieletnich, więzionych na terenie obozu. Nieopodal parku znajduje się odkryta pływalnia Promienistych (ul. Głowackiego 10/12) oraz stadion drużyny rugby Budowlanych Łódź (ul. Górnicza 5).
Park Ocalałych
Niedaleko jest park Ocalałych, który otwarto 30 sierpnia 2004 r., w 60. rocznicę likwidacji Litzmannstadt Getto. Miejsce upamiętnia osoby, które były więźniami obozu, a którym udało się przeżyć - na terenie parku 418 ocalałych z holokaustu posadziło tzw. drzewa pamięci. W parku znajduje się także świetny punkt widokowy - 10-metrowy kopiec pamięci z ławeczką-pomnikiem Jana Karskiego na szczycie. Na terenie parku działa Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. Warto odnotować także, iż przepływa tędy rzeka Łódka.
Park Helenów
Wychodząc z parku Ocalałych od strony ul. Źródłowej, po przejściu na drugą jej stronę, trafimy do parku Helenów. Park został udostępniony dla mieszkańców już w 1881 roku, a powstał z inicjatywy synów Karola Anstadta, niemieckiego przedsiębiorcy, który w pobliżu założył browar. Na jego terenie znajdują się m.in.: dwa stawy, grota z lawy wulkanicznej, plac zabaw oraz teren rekreacyjny z boiskiem oraz stołami do tenisa stołowego i szachów. Tuż obok „Helenowa” siedzibę ma Klub Sportowy Społem (ul. Północna 36), który posiada halę sportową, tor kolarski, siłownię, strzelnicę i obiekty łucznicze.
Park Staromiejski
Park Staromiejski, powszechnie nazywany parkiem Śledzia, powstał w latach 50. XX w. Prawdopodobną przyczyną przyjęcia nieoficjalnej nazwy parku był specyficzny zapach śledzi, unoszący się na terenie jego budowy z wyburzonych kamienic. Ryby były tam składowane, by następnie trafić na targ rybny, który działał tu przed II wojną światową. Do charakterystycznych elementów parku zaliczają się, m.in. rzeźba Całoroczny Zegar Słoneczny, cieszące się dużym zainteresowaniem stoliki szachowe oraz okrągły staw.
Murale i neon na osiedlu Bałuty-Doły
To, że jesteśmy na terenie dawnego getta, dostrzec możemy również na murach kamienic. Mowa tu o znajdujących się na nich muralach, a zwłaszcza o cyklu pt. “Dzieci Bałut”, którego założeniem było upamiętnienie i opowiedzenie historii polskich i żydowskich dzieci, żyjących na Bałutach w okresie hitlerowskiej okupacji. Seria liczy kilkanaście prac, a kilka z nich dostępnych jest w naszej galerii. Dla osób, które postanowią odwiedzić osiedle w celu obejrzenia murali, niezwykle przydatna może okazać się aplikacja „Dzieci Bałut – przewodnik”, gdyż zawiera informacje o lokalizacjach murali, zdjęcia i charakterystyki postaci.
Dla tych, którzy postanowią zwiedzać osiedle po zmroku, nie lada gratką będzie neon „Beauty Bałuty”, który można oglądać na bocznej ścianie budynku przy ulicy Wojska Polskiego 40. W słowie „Bałuty” litery „ał”, co kilka sekund zmieniają się na litery „ea”, tworząc tym samym słowo „Beauty”. Jego autorem jest znany łódzki grafik Daniel Gouda Tworski.
Gdzie zjeść na osiedlu Bałuty-Doły?
Gorąca Kiełbasiarnia
Osiedle Bałuty-Doły ma również ciekawą propozycję dla osób, które zmęczone zwiedzaniem zakątków w tej części miasta, postanowią rozejrzeć się za miejscem, gdzie można dobrze zjeść. Na wyróżnienie zasługuje z pewnością restauracja „Gorąca Kiełbasiarnia”, mieszcząca się przy ul. Głowackiego 5A. To knajpa oferująca tradycyjne, regionalne potrawy, jak chociażby golonkę, dania grillowane, różnego rodzaju kiełbasy, czy zupy – na czele z solianką, przyrządzaną według przepisu Magdy Gessler. To właśnie słynna restauratorka przyczyniła się do złotego okresu restauracji. Wszystko za sprawą popularnego programu „Kuchenne rewolucje”, którego bohaterami w 2013 roku byli właściciele ówczesnego lokalu o nazwie „Imperium smaku”. Złudzeń co do tego, czy warto odwiedzić „Gorącą Kiełbasiarnię”, nie pozostawiają również opinie i oceny, które znaleźć można na najpopularniejszych portalach zajmujących się tematyką kulinarną.
Cukiernia Cocoart’s
Jeśli po wizycie w Gorącej Kiełbasiarnii stwierdzimy, że nadszedł czas na deser, obowiązkowym punktem wizyty w tej części Łodzi jest znajdująca się przy ul. Okopowej 111 autorska cukiernia Cocoart's. Nie należy więc spodziewać się menu charakterystycznego dla typowej cukierni, lecz, jak opisują swój lokal na facebookowym profilu jego właściciele, „wyrafinowanych połączeń smakowych zamkniętych w bardzo atrakcyjnych formach”. Do tych z kolei zaliczyć można tzw. monoporcje, czyli eleganckie desery, których wybór jest na tyle duży, iż każdy znajdzie coś dla siebie. Wspomniane łakocie można zobaczyć w naszej galerii zdjęć, która znajduje się na górze strony. Z pewnością pomogą one osobom, które mają jeszcze wątpliwości czy warto odwiedzić Cocoart's, w podjęciu decyzji o tym, by to zrobić.
Ciągoty i Tęsknoty
Na wyróżnienie zasługuje również restauracja Ciągoty i Tęsknoty, która mieści się przy ul. Wojska Polskiego 144A. Lokal oferuje kuchnię polską, ale nie tylko, bowiem w menu możemy trafić m.in. na propozycje dań z kuchni śródziemnomorskiej. Tym, co sprawia, iż knajpa zasługuje, by ją polecić, jest zamiłowanie właścicieli do organizowania koncertów jazzowych, które odbywają się regularnie oraz szczególna otwartość na sztukę i artystów. Wszystko to nadaje miejscu wyjątkowy klimat i idealnie wkomponowuje się w charakter najbliższej okolicy - po drugiej stronie ulicy znajduje się ASP w Łodzi im. Władysława Strzemińskiego (ul. Wojska Polskiego 121).
Cmentarze na osiedlu Bałuty-Doły
Na terenie osiedla znajduje się największa w Polsce i jedna z większych w skali Europy nekropolia ludności żydowskiej. Cmentarz powstał w 1892 r. Szacuje się, że na jego obszarze pochowanych zostało 230 tys. osób, w tym ok. 45 tys. zmarłych i zamordowanych w okresie działania getta. Od 2015 roku Cmentarz Żydowski w Łodzi jest Pomnikiem Historii. Na jego terenie znajdują się m.in. groby rodziców Juliana Tuwima i Artura Rubinsteina oraz imponujące rozmiarami mauzoleum Izraela Poznańskiego.
Na osiedlu znajduje się także kompleks nekropoli, który położony jest na obszarze dawnej wsi Doły - po obu stronach ulicy Smutnej, południowej części ul. Telefonicznej i od strony ul. Wojska Polskiego. Cmentarz powstał w 1896 roku, by stać się miejscem pochówku dla rzymskich katolików i luteran, a od 1902 r. organizowane są tu także pogrzeby katolików, protestantów, baptystów, prawosławnych, mariawitów oraz osób, które nie utożsamiały się z żadnych wyznaniem.
Inne ważne miejsca na osiedlu Bałuty-Doły
- Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego (ul. Wojska Polskiego 121)
- Uniwersyteckie Centrum Pediatrii im. M. Konopnickiej (ul. Pankiewicza 16 i ul. Sporna 36/50) – do szpitala przylega skwer im. Jadwigi Szustrowej
- Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (ul. Franciszkańska 17/25)
- Kuźnia Romów (ul. Wojska Polskiego 84) – miejsce, które upamiętnia działający przez niedługi okres czasu, obóz przeznaczony dla ludności romskiej i Sinti
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (ul. Kościelna 8/10) – najstarszy łódzki kościół
